نقش رذائل اخلاقی در عقب ماندگی مسلمانان از منظر مفسران
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی قم
- نویسنده سحر غلامی
- استاد راهنما اعظم وفایی
- سال انتشار 1392
چکیده
موضوع علل عقب ماندگی مسلمانان و نقش رذائل اخلاقی در آن، از دیر باز ذهن بسیاری از اندیشمندان را به خود معطوف داشته است. مفسران نیز، سعی کرده اند تا با استناد به آیات وحی نقش رذائل اخلاقی را در این بحث کشف و روشن کنند؛ اما حاصل تلاش آنان در این باره، در میان مطالب تفسیرشان مخفی گشته، به طوری که یافتن و استفاده از آن در اکثر موارد کار دشواری است. پس، تدوین نظر مفسران کلام وحی، درباره نقش رذائل اخلاقی در عقب ماندگی مسلمانان ضروری می نماید. در این راستا، پس از جست و جو و بررسی در تفاسیر آنان، می توان مهم ترین و موثرترین رذائل را در حوزه رذائل فردی که در این موضوع دخالت دارند، به این ترتیب به شماره آورد: اسراف، ترس، خوباختگی و احساس زبونی –که مهمترین عامل در حوزه رذائل فردی است-، سستی و تنبلی و ریا. همچنین آنان، عهدشکنی، دروغگویی، ترک امر به معروف و نهی از منکر، رباخواری و اختلاف را از اصلی ترین رذائل اخلاقی اجتماعی موثر در عقب ماندگی مسلمانان می دانند. از دید مفسران، این رذائل فردی و اجتماعی، هرکدام، با ایجاد نوعی ضعف در پیکره فرد و جامعه و در بیشتر موارد با مصروف داشتن همت والای انسان مسلمان به امور دنیوی، از بین بردن صمیمیت و گسستن پیوند های اجتماعی آنها را در دام عقب ماندگی انداخته است. نیز، این رذائل با ایجاد خودمحوری و عدم توجه به مسئولیت انسان مسلمان در مقابل اطرافیان، آسان و آماده سازی زمینه برای گسترش فساد،از همه مهم تر، با کم رنگ ساختن یاد خداوند در دل مسلمانان، توانایی آنها را برای پیمودن راه کمال و ترقی از آنها سلب کرده است. بدین ترتیب آنان از پیشرفت در امور مادی و معنوی محروم و به عقب ماندگی گرفتار شده اند. بنابراین، مفسران، ریشه اصلی عقب ماندگی مسلمانان را در خود آنان و نه در دنیای خارج می دانند. به همین دلیل معتقدند برای درمان این عقب ماندگی ها باید از اصلاح خود شروع کرده، علاوه بر جزم علمی، عزم عملی را نیز به کار ببندند. به این معنی که ابتدا باید این رذائل، نشانه و ریشه آنها را به خوبی بشناسند، سپس با تمرین بر انجام اوامر الهی که نقطه مقابل این رذائل است، به درمان عملی آنها بپردازند. کلید واژه: اخلاق، رذائل اخلاقی، عقب ماندگی مسلمانان، مفسران.
منابع مشابه
فضایل اخلاقی ویژه زنان از منظر مفسران فریقین
مفسران قرآن کریم در طول تاریخ نسبت به جایگاه زنان در تفاسیر ـ سنّتی، توجیهی، تبیینی، نوگرایانه و جنسیتی ـ فهم خود را از آیات ارائه کرده‌اند که برخی از آنها منجر به برداشت اشتباه و تبعیض آمیز میان زن و مرد در خانواده و جامعه شده است، البته به تدریج دیدگاههای آنها با روی کار آمدن روشهای تفسیری دیگر اصلاح شدند، ولی با این وجود هنوز برخی زنان ارزش وجودی خود را نمی‌دانند. کتابها بیشتر به فضا...
متن کاملنگرشی دوباره به عقب ماندگی ذهنی
علی رغم بحثهای گوناگونی که در زمینه عقب ماندگی ذهنی صورت گرفته، این پدیده به خوبی شناخته شده است. به همین دلیل، نه جامعه، نه والدین اینگونه افراد و نه حتی تمامی مربیان و دست اندرکاران، رفتار متناسب با این پدیده را می شناسند. در این مقاله سعی شده است که و یژگیهای عقب ماندگی ذهنی و نیازهای افراد مبتلا به این عارضه با زبانی ساده مطرح گردد و شیوه صحیح برخورد با این پدیده نشان داده شود.
متن کاملفضایل اخلاقی ویژه زنان از منظر مفسران فریقین
مفسران قرآن کریم در طول تاریخ نسبت به جایگاه زنان در تفاسیر ـ سنّتی، توجیهی، تبیینی، نوگرایانه و جنسیتی ـ فهم خود را از آیات ارائه کرده اند که برخی از آنها منجر به برداشت اشتباه و تبعیض آمیز میان زن و مرد در خانواده و جامعه شده است، البته به تدریج دیدگاههای آنها با روی کار آمدن روشهای تفسیری دیگر اصلاح شدند، ولی با این وجود هنوز برخی زنان ارزش وجودی خود را نمی دانند. کتابها بیشتر به فضایل اخلاقی...
متن کاملتغییر اصطلاح شناسی عقب ماندگی ذهنی به کم توانی ذهنی
هدف: هدف این مقاله بررسی فرایند و ضرورت تحول در اصطلاح شناسی عقب ماندگی ذهنی/کم‌توانی ذهنی و همچنین ملاحظه‌های مربوط به آن است. روش: روش این تحقیق بررسی مقاله‌های مرتبط و ترجمه بیانیه انجمن کم‌توانی ذهنی و رشدی امریکا (AAIDD) در رابطه با دلایل تغییر اصطلاح شناسی عقب‌ماندگی ذهنی به کم‌توانی ذهنی است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: مفهوم و اصطلاح‌شناسی «عقب‌ماندگی ذهنی» تغییر و تحولات فراوانی داشته است. ...
متن کاملاعراف از منظر مفسران فریقین
مسئله «اعراف و اعرافیان» از جمله مسائل مربوط به عالم آخرت است که فقط یک یا دو بار در قرآن کریم ـ آیات 46 تا 49 سوره اعراف به طور مستقیم و آیه 13 سوره حدید، به طور غیرمستقیم ـ با خصوصیاتی مبهم به کار رفته است که این نیز شناخت آن را مشکل‌تر می‌کند. از دیرباز مفسران فریقین ـ شیعه و اهل‌سنت ـ به بررسی چیستی «اعراف» و کیستی «اعرافیان» پرداخته‌اند. در این تحقیق سعی شده است، تا جایگاه و ت...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی قم
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023